Rakşasa, Rakshasa (Hint Mitolojisi)

Yazı: Özhan Öztürk

RAKŞASA [Hint Mitolojisi] Hindu ve Budist inanışında kötü ruhlu bir iblis soyu olup, adları Sanskritçe  “yok edenler” anlamına gelmekte ayrıca insan yiyenler (Nrichakshas) veya Kravyadlar olarak da bilinmekte, dişilerine Rakşasi eğer insan görünümüdeylerse Manuşya Rakşasi denilmektedir.

Rakşasa Nedir?

Ravana liderliğinde yaşayan Rakşasaların kökeni belirsiz olup, Brahma’nın ayağından türedikleri veya ölüm tanrıçası Nirriti veya Khasa’nın (Surasa) çocukları olduğu iddia edilmektedir. Ramayana destanında maymun kral Hanuman Rama’nın karısı Sita’yı kaçıran Ravana’nın hüküm sürdüğü Lanka adasına gittiğinde her şekil ve çeşitte Raksaşa’nın evlerinde uyuduğunu görmüştür. Şekil değiştirerek kuş, köpek veya iskelet şekline girerek insanlara zarar veren, güzel kadın kılığında erkekleri ayartarak parçalayan Rakşasalar iblis formunda olduklarında ten renkleri mavi, sarı, yeşil hatta diğer renklerdedir. Keçe saçlı, şiş göbekli ve keskin bakışlı olarak tasvir edilin bu iblisler insan eti yedikleri gibi ölüleri canlandırabilme gücüne de sahiptir. Pek çok masalda Rakşasalardan kandırılabilen aptal yaratıklar olarak bahsedilmekte, insanların Rakşasa ile karşılaştığında onlardan birisi olduğu iddia edip, iblisin kafası karıştırıp, kaçılabildiği anlatılmaktadır.

Rigveda’da Rakşasaların erkek ve dişi olabildiği, kuş veya köpek hatta insan formunda görünebildikleri, yeni doğan çocuklara zarar verdikleri, kurban törenlerini bozdukları, ineklerin gizlice sütlerini içtikleri, insan ve hayvan eti yedikleri bildirilmiş olup, çeşitli ilahilerde İndra ve Agni’ye insanları Rakşasaların kötülüklerinden korumaları için yakarılmıştır.

Atharvaveda’da Rakşasalar insan benzeyen ama ayaklarının geriye dönük olması, birden çok uzva (kafa, ayak, kol, bacak, göz) veya boynuz gibi insanda sahip olmayan organlara sahip olma gibi canavarlara özgü farklılıklar taşıdıkları anlatılmaktadır. Rakşasaların, kardeş, koca veya baba kılığında insanlara yaklaşarak zarar verdikleri, geceleri köylere inerek evlerin etrafından dans ettikleri, gelinlere, hamile ve gebelere yaklaşarak çocuklarına zarar verdikleri, etle beslenen kötü ruhlu ama öldürülebilen yaratıklar oldukları anlaşılmaktadır.

Mahabharata destanında Alambuşa, Alayudha, Baka, Catasura, Hidimba ve Kirmira gibi Rakşasaların adı anılmakta Bhima ile Hidimba’nın öyküsünden bu iblislerin güçlerinin gece arttığı anlaşılmaktadır. Ramayana’da ise İndracit, Kumbhakarna, Marica, Ravana, Şurpanakha, Trişiras ve Vibişana gibi çeşitli özellik ve kılıklarda Rakşasaların bahsi geçmektedir.

Endonezya’da el değmemiş ormanlarda yaşayan insan yiyen dev bir iblis de Raksasa veya Reksoso adlarıyla bilinmekteydi.

Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016